نگهداری سگ، اصول خاص خود را دارد و مسئولیت سختی است که قبل از آوردن سگ به خانه، باید آنها را یاد بگیرید. اما اگر فکر می‌کنید نگهداری از سگ صرفا غذا دادن به سگ است در اشتباه هستید. مراقبت از سلامت سگ، جلوگیری از ابتلا به بیماری های سگ و … از جمله کارهایی است که برای نگهداری سگ باید انجام دهیم. در این مقاله نگهداری سگ را در ۵ مرحله آسان به شما آموزش خواهیم داد.

قبل از اینکه سگی را به خانه بیاورید، باید در مورد نگهداری از آن اطلاعاتی داشته باشید. باید بتوانید نیازهای سگ را تأمین کنید؛ چه از نظر فیزیکی و چه از نظر روحی. این نیازها عبارتند از مواد غذایی مناسب، آب تمیز و سالم، سرپناه و فرصتی برای زندگی در محیط امن خانه. همچنین، باید شرایطی فراهم کنید که سگ در خانه‌ی شما احساس خوشحالی داشته باشد؛ با کارهایی مثل اختصاص‌دادن زمانی برای بازی با آنها و بیرون‌بردن سگ و انگیزش یا تحریک ذهنی.

نگهداری از سگ‌، یک مسئولیت بزرگ است و دراختیارداشتن سگ به راحتی امکان‌پذیر نیست و نمی‌توانید بدون اطلاعات کامل و دقیق نسبت به آن اقدام کنید. با انجام کارهایی که در ادامه اشاره می‌شود، می‌توانید رابطه‌ای محکم و دوستانه با عضو جدید خانواده برقرار کنید.

«پیپا الیوت» دامپزشک است و توصیه‌هایی را برای آنهایی که می‌خواهند سگ داشته‌باشند، دارد:

«هر چقدر بهتر سگ را درک کنید و بشناسید، راحت‌تر می‌توانید نیازهای او را برطرف کنید. در مورد روان‌شناسی سگ‌ها مطالعه کنید تا بتوانید زبان بدن آنها را ترجمه کنید و کاملا متوجه شوید که آنها چه نیازی دارند؛ انگیزش ذهنی، بازی یا استراحت.

مرحله اول

غذادادن به سگ

۱. دادن غذای باکیفیت به سگ ها یکی از مهمترین مراحل در نگهداری سگ است. برای این کار برچسب روی غذاهایی را که قرار است بخرید با دقت بخوانید. دو ماده‌ی غذایی تشکیل‌دهنده‌ی اولیه‌ی آن باید نوعی گوشت باشد، نه محصول جانبی گوشت یا غلات. به این ترتیب مطمئن می‌شوید که غذای تهیه شده، منبع خوبی از پروتئین است و فقط شکم سگ را سیر نمی‌کند.

از یک دامپزشک در مورد غذای سگ مشورت بگیرید. دامپزشک، شما را به سمت انتخاب غذای مناسب هدایت می‌کند و توصیه‌های مفیدی در مورد مقدار غذایی که باید به سگ بدهید، به شما ارائه می‌کند.

۲. طبق یک برنامه‌ی منظم، به سگ غذا بدهید. معمولا توصیه می‌کنند که دوبار در روز به سگ غذا بدهید. مقدار مناسب غذایی که باید در روز به سگ بدهید، کشف کنید که معمولا روی بسته‌بندی غذاهای مخصوص سگ نوشته شده است. سپس این مقدار را به دو قسمت تقسیم کنید. قسمت اول را صبح و قسمت دوم را شب، به سگ‌ها بدهید.

اگر یک برنامه‌ی منظم برای غذادادن به سگ داشته باشید، به کارهای دیگر آن هم به راحتی می‌توانید رسیدگی کنید. چون معمولا سگ‌ها بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از غذاخوردن، به دستشویی نیاز پیدا می‌کنند.

۳. از دادن خوراکی زیاد یا دادن غذاهای خودتان به سگ، اجتناب کنید. این کار باعث می‌شود که وزن سگ بالا برود یا مشکلات دیگری برای سلامتی آن به‌وجود بیاید. وقتی می‌خواهید سگ تربیت کنید، این قانون را در نظر بگیرید که حتما غذای مخصوص سگ به او بدهید. فراموش نکنید که اجرای این قانون ممکن است خیلی سخت باشد، به خصوص وقتی با چشم‌های معصوم، به شما نگاه می‌کند و خوراکی خاصی می‌خواهد.

به سگ‌ها غذایی که برای‌شان مضر است، ندهید. بعضی از غذاها برای سگ‌ها نه تنها بد، بلکه ممکن است برای سلامتی آنها بسیار خطرناک باشند. به سگ‌تان شکلات، آووکادو، خمیر نان، کشمش، انگور، پیاز و «زایلیتول» که نوعی شیرین‌کننده بدون کالری است، ندهید.

۴. به سگ‌ آب بدهید. غذا، تنها چیزی نیست که سگ برای زنده‌ماندن به آن نیاز دارد. آب هم به اندازه‌ی غذا اهمیت دارد. همیشه و در همه‌حال دسترسی کامل به آب را برای سگ فراهم کنید. البته این بدان معنا نیست که در شرایط غیرممکن برای مثال داخل ماشین هم برای سگ آب فراهم کنید، ولی به محض امکان، یک کاسه آب تمیز و سالم برای سگ بگذارید.

مرحله دوم

مراقبت از سلامت سگ

۱. حتما با یک دامپزشک خوب و قابل‌ اطمینان در تماس باشید. یک روش خوب برای شناخت دامپزشک مورد نظرتان این است که ببینید آیا به سؤال‌های شما پاسخ مناسب و کاملی می‌دهد یا نه و اینکه ببینید با حیوان خانگی شما چطور رفتار می‌کند. سگ را باید مرتب برای چک‌آپ، پیش دامپزشک ببرید. اگر دامپزشک‌تان سرش شلوغ است، یک دامپزشک دیگر پیدا کنید تا طبق برنامه بتواند سگ را معاینه کند. حتی بعد از انتخاب یک دامپزشک و مراجعه به او، هر زمان که نیاز بود و از کارش رضایت نداشتید، دامپزشک را تغییر دهید و به دامپزشک دیگر مراجعه کنید.

به یاد داشته باشید که حتما باید بدانید که دامپزشک مورد نظر آیا ۲۴ ساعت شبانه‌روز در دسترس است و اینکه آخر هفته‌ها می‌توانید به او مراجعه کنید یا خیر.

۳. واکسن‌های سگ را فراموش نکنید. دامپزشک به شما در مورد بیماری‌های رایج سگ‌ها در منطقه، اطلاعات کاملی می‌دهد و واکسن مورد نظر برای پیشگیری از آنها را تجویز می‌کند. واکسیناسیون را باید طبق برنامه انجام دهید که با توجه به بیماری‌های رایج معمولا سالی یکبار یا سه سال یکبار است.

چیپ اطلاعاتی در بدن سگ بکارید. چیپ‌های اطلاعاتی (ID chip) میکروچیپ‌های کوچکی هستند که زیر پوست سگ‌های خانگی کاشته می‌شوند. این میکروچیپ‌ها شامل یک شماره‌ی منحصربه‌فرد هستند که همراه با اطلاعات تماس مالکان سگ‌ها در دیتابیس‌های مخصوص ثبت می‌شوند. در صورتی که سگ، گم یا دزدیده شود، با این میکوچیپ می‌توانید مالکیت خود را ثابت کنید.

۴. به‌طور مرتب، درمان‌های پیشگیرانه‌ی انگلی را دنبال کنید. یکی از کارهای مهمی که باید انجام دهید، اقدام‌ها و درمان‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از آلودگی‌های انگلی و آلودگی به کرم‌های مختلف با توجه به سبک زندگی سگ است. سگ‌هایی که در خانه نگه داشته می‌شوند، بسیار کمتر از سگ‌های شکاری درمعرض کرم‌ها و انگل‌ها قرار دارند و دامپزشک به شما اطلاعات کافی درمورد اینکه چند وقت یکبار باید کرم‌زدایی و انگل‌زدایی کنید، در اختیارتان می‌گذارد. سگی که کمتر در شرایط آلودگی انگلی و کرم‌ها قرار دارد، معمولا درمان‌های لازم را دو تا سه بار در سال دریافت می‌کند. دیگر سگ‌ها ممکن است به مراقبت ماهانه نیاز داشته باشند.

کرم‌های لوله‌ای و کرم‌های قلبی جزو رایج‌ترین انگل‌های سگ هستند که باید مورد توجه قرار دهید.

اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی برای جلوگیری از کک باید مورد توجه قرار بگیرد. اگر در منطقه‌ای سکونت دارید که کنه هم وجود دارد، داروها و محصولاتی را استفاده می‌کنید که با کک و کنه همزمان مبارزه می‌کند.

۵. عقیم‌کردن سگ را مد نظر قرار دهید. این کار از بروز بعضی از بیماری‌ها و اختلالات در سگ، جلوگیری می‌کند. برای مثال سرطان پستان، پیومتر یا چرک رحم در سگ‌های ماده و هاری و بیماری‌های مرتبط با پروستات در سگ‌های نر. همچنین، این کار احتمال جفت‌گیری تصادفی و افزایش جمعیت حیوانات خانگی را به صفر می‌رساند.

البته در نظر داشته باشید که در سگ‌های عقیم‌شده، احتمال ابتلا به بعضی بیماری‌های دیگر افزایش پیدا می‌کند. برای مثال ممکن است در معرض ابتلا به انواع سرطان و مشکلات تیروئید و همچنین مشکلات قلبی قرار بگیرند. قبل از هر اقدامی، همه‌ی جوانب را درنظر بگیرید.

۶. بیمه‌درمانی حیوانات خانگی بگیرید. اگر هزینه‌های مراجعه به دامپزشک و درمان‌های مرتبط با سگ برای‌تان زیاد می‌شود، می‌توانید از بیمه‌های درمانی مخصوص حیوانات خانگی استفاده کنید. بسیاری از شرکت‌های بیمه، بخش زیادی از هزینه‌های درمان سگ‌ها در صورت بیماری یا آسیب‌های ناگهانی را پرداخت می‌کنند. میزان خدمات و کمک‌های مالی بیمه‌ها، بستگی به بیمه‌ای دارد که تهیه می‌کنید. ابتدا در مورد هزینه‌های بیمه تحقیق کنید و هرکدام که برای‌تان به‌صرفه‌تر بود انتخاب کنید.

بخش سوم

تیمارکردن سگ

یکی از کارهایی که برای نگهداری سگ باید انجام دهیم تیمار کردن سگ است:

۱. موهای سگ را شانه بزنید. میزان تکرار این عمل، به عوامل مختلفی از جمله نژاد سگ‌ و میزان رشد مو بستگی دارد. شانه‌زدن موهای سگ به‌طور مرتب، از ریزش موی آنها جلوگیری می‌کند و همچنین می‌توانید تغییرات بدن سگ را ارزیابی کنید. همواره باید پوست و موی سگ را مرتب و بدون گره نگه دارید.

اگر سگ شما بیش‌ازحد معمول ریزش مو دارد، از فروشگاه‌های مخصوص حیوانات خانگی، شامپوهای ضدریش بخرید. یکبار در هفته در حمام، موهای سگ را با برس‌های مخصوص شانه بزنید تا ریزش آن کاهش پیدا کنید.

۲. پوست و موی بدن سگ را تمیز کنید. پوست کثیف باعث ابتلا به بیماری‌های عفونی ثانویه می‌شود. هر زمان که نیاز به شست‌وشو داشت و کثیف شد، سگ را با شامپوهای ملایم و مخصوص، شست‌وشو دهید. بیشتر سگ‌ها در طول ماه به بیش از یکبار حمام‌کردن نیاز ندارند و البته این مسئله به فعالیت‌های سگ و نژاد آن هم بستگی دارد.

موهای بدن سگ بلند می‌شوند، بنابراین گاهی باید با وسایل مخصوص، موهای بدن سگ را کوتاه کنید. اگر موهای بدن سگ بیش از اندازه بلند شوند ممکن است لای انگشتان سگ گیر کنند و باعث سوزش شوند یا جلوی دید سگ را بگیرند. همچنین ممکن است آشغال و خرده‌ریز و چمن را به خود جذب کند که باعث ناراحتی سگ شود.

۳. ناخن‌های سگ را کوتاه کنید. کوتاه‌کردن ناخن‌های سگ ممکن است کار سختی باشد، ولی بسیار مهم است. دست‌وپای سگ را به آرامی و درعین‌حال محکم و استوار نگه دارید و ناخن‌ها را از جایی که بافت زنده ندارد، کوتاه کنید. اگر بر اثر اشتباه، بخشی از ناخن را که دارای بافت زنده است، ببرید، سگ‌ها در آینده در برابرگرفتن ناخن مقاومت زیادی خواهند کرد.

سگ را با بعضی کارهای خاص، می‌توانید طوری تربیت کنید که در گرفتن ناخن‌ها همکاری کند. برای مثال می‌توانید بعد از گرفتن ناخن، یک خوراکی خوشمزه در اختیارش بگذارید یا برای بازی به پارک ببرید. به هر شکلی که ممکن است این کار را انجام دهید و حتی اگر برای‌تان سخت است، پشت گوش نیندازید.

بخش چهارم

بازی‌کردن، تمرین‌کردن و اجتماعی‌کردن سگ

۱. برای سگ، تمرین‌ها و بازی‌های زیادی فراهم کنید. با توجه به نوع سگی که دارید باید فعالیت‌های مختلفی برای سگ در نظر بگیرید. برای مثال بعضی از سگ‌ها به بازی بیشتر و بعضی دیگر به پیاده‌روی‌های طولانی نیاز دارند. هر دو روز یکبار بین نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه وقت برای بازی‌کردن و سرگرم‌کردن سگ‌ها در نظر بگیرید تا انرژی آنها تخلیه شود. شاید سگی داشته باشید که در طول روز هر چقدر فعالیت کند، خسته نشود. برای مثال سگ‌های «تریر» می‌توانند در تمام طول روز جست‌وخیز کنند و خسته نشوند.

انجام تمرینات و بازی‌های زیاد، انرژی مضاعف سگ را تخلیه می‌کند و از مشکلات رفتاری بعدی آن جلوگیری می‌کند. برای مثال از پارس‌کردن بیش‌ازحد یا حفاری‌کردن.

سگ را به گردش ببرید. روزی دوبار به مدت کم یا یکبار به مدت طولانی سگ‌ها باید راه بروند. زمانی که به این کار اختصاص می‌دهید بستگی به نژاد سگ دارد.

هیچ‌کس دوست ندارد که سگش فرار کند. اگر حیاط دارید و بخشی از روز به سگ اجازه می‌دهید تا در حیاط، آزادانه بچرخد، حتما فنس مناسب دور حیاط بکشید تا فرصتی برای فرارکردن پیدا نکند. حتما فنس یا دیوارهای بلند داشته باشید تا سگ نتواند از روی آن بپرد.

۲. با روش‌های تربیتی مبتنی بر جایزه، ذهن سگ را تحریک کنید. سگ‌ها هم مثل انسان‌ها بی‌حوصله می‌شوند. برای اینکه زندگی شادی برای سگ‌تان فراهم کنید، باید مسئله‌ی تحریک ذهنی را جدی بگیرید. این انگیزش ممکن است در قالب آموزش‌های فرمان‌بردارانه باشد. بسیار مهم است که به سگ، کارهایی مثل نشستن، صبرکردن و آمدن را یاد بدهید تا به دستور شما عمل کنند.

بیشتر سگ‌ها از توجه مستقیم در جلسات آموزش، لذت می‌برند و این جلسات، به سگ‌ها کمک می‌کند تا بتوانند ارتباط بهتری با شما برقرار کنند. اگر از روش‌های تربیتی مبتنی بر جایزه استفاده کنید، یعنی به‌ ازای هر کار خوب جایزه در نظر بگیرید و به ازای رفتار نادرست، تنبیه کنید، تجربه‌ی این آموزش برای سگ‌ها بسیار خوشحال‌کننده و مثبت است و از آن لذت می‌برند.

در روز ۱۰ تا ۲۰ دقیقه برای تربیت سگ، زمان در نظر بگیرید که البته این مقدار، به بازه‌ی تمرکز سگ‌تان بستگی دارد. همیشه جلسه را با یک آموزش مثبت و خوشحال‌کننده تمام کنید.

هر زمان که سگ از دستورات‌تان پیروی می‌کند، به او جایزه بدهید. می‌توانید از خوراکی‌های کوچک استفاده کنید، ولی فراموش نکنید که بیش‌ازحد به آنها خوراکی ندهید. یا وقتی کار خوبی انجام می‌دهد، می‌توانید سگ را با محبت و با ملایمت بشویید. انتخاب نوع جایزه، به علایق سگ‌تان بستگی دارد.

۳. سگ را اجتماعی تربیت کنید. سگ‌ها برای اینکه به راحتی با بزرگسالان اطراف خود هماهنگ شوند، باید اجتماعی تربیت شوند. برای مثال می‌توانید تاجایی‌که می‌توانید در هفته‌های آغازین زندگی، سگ را به افراد مختلف معرفی کنید و او را با منظره‌ها، صداها و بوهای مختلف آشنا کنید. به این ترتیب محیط‌های جدید و آدم‌های جدید، برای سگ ترسناک نیست. البته این کار را باید تا فاصله ۱۸ هفتگی سگ انجام دهید، چون از آن زمان به بعد، پنجره‌های اجتماعی‌سازی، تقریبا بسته می‌شود.

اگر مسئولیت سگ را در بزرگسالی برعهده گرفته‌اید، هنوز هم می‌توانید او را با تجربیات جدید آشنا کنید. فقط برای این کار عجله نداشته باشید و به‌ یکباره انجام ندهید. چون اگر سگ احساس راحتی با تجربیات جدید نداشته باشد، از پذیرفتن شرایط جدیدتر می‌ترسد. این کار، نیازمند صبر و حوصله‌ی فراوان است و اگر قرار است سگ را با پدیده‌ای جدید و ترسناک روبه‌رو کنید، این کار را از فاصله‌ی مناسب انجام دهید. رفتار آرام سگ را با جایزه تقدیر کنید، به مرور زمان، شی یا پدیده‌ی ترسناک را جلوتر بیاورید و با جایزه‌دادن، سگ را برای نزدیک‌ترشدن و برقراری ارتباط مثبت، تشویق کنید.

۴. به سگ‌ها اجازه دهید بازی کنند و رفتار معقول نژادشان را انجام دهند. برای مثال بعضی از سگ‌ها بو کشیدن را دوست دارند و بوهای مختلف را دنبال می‌کنند. حتما زمان و موقعیت مناسب برای آنها در نظر بگیرید تا دنبال بوهای محیط بروند. حتی این کار را می توانید به یک بازی جذاب برای سگ‌ها تبدیل کنید.

بخش پنجم

با عشق و احترام، با سگ‌ها رفتار کنید

سگ خود را ثبت نام کنید و تگ آدرس و مشخصات به گردنش آویزان کنید. در بعضی از شهرهای دنیا، می‌توانید به مراکز مربوطه مراجعه کنید و سگ را به نام خود ثبت کنید تا به عنوان مالک اصلی آن شناخته شوید. همچنین می‌توانید یک تگ مخصوص برای سگ آماده کنید که شامل اطلاعات لازم از جمله اطلاعات تماس شما است.

۲. با سگ خود، با احترام رفتار کنید. هرگز از روش‌های تنبیه فیزیکی استفاده نکنید و هرطور که دوست دارید با سگ‌ها رفتار نکنید. برای نمونه یک اسم قابل احترام برای سگ انتخاب کنید و از اسامی عجیب و ترسناک و غیرمعمول استفاده نکنید برای مثال قاتل یا روانی. انتخاب اسم، تأثیر زیادی در نحوه‌ی برخورد و رفتار دیگران با سگ دارد.

اگر سگ، رفتار نادرستی دارد، شرایط پیش آمده را مجددا بازبینی کنید و بررسی کنید که کدام عکس‌العمل شما یا نشان‌ندادن کدام رفتار صحیح، باعث ایجاد این بدرفتاری شده است.

۳. فراموش نکنید که سگ‌تان مجموعه‌ای از نیازهای اساسی دارد که باید تأمین شود. برای نمونه باید دسترسی کامل به توالت داشته باشد تا بدون کثیف‌کردن خود و خانه، این کار را انجام دهد. نگه‌داشتن سگ در لانه برای مدت طولانی بدون ارتباط با انسان‌ها، کاری غیرانسانی است. به سگ‌ها فرصتی برای آزادبودن و برقراری ارتباط بدهید.

۴. حتما مکان خواب مناسب و راحتی برای سگ در نظر بگیرید که دمای مناسبی داشته باشد. بیرون نگه‌داشتن سگ‌ها در روزهای آفتابی و داغ تابستان یا روزهای سرد زمستانی بدون اینکه حفاظی در برابر آب‌وهوا داشته باشند، ممکن است به سگ‌ها آسیب بزند یا حتی آنها را بکشد. بهتر است که در شرایط آب‌وهوایی خاص، سگ را به داخل خانه ببرید، ولی اگر برای‌تان ممکن نیست، جای مناسب همراه با آب کافی برای سگ در نظر بگیرید.

۵. رابطه‌ای مملو از عشق و احترام دوطرفه با سگ برقرار کنید. اگر با سگ‌ها به درستی رفتار کنید، تا ابد شما را دوست خواهند داشت. حتما زمانی را برای گذراندن با سگ‌تان در نظر بگیرید. مسئولیت‌های خود را بشناسید. هرچقدر زمان بیشتری باهم طی کنید، روابط بهتری خواهید داشت.

تحت هیچ شرایطی سگ را نزنید و به شیوه‌های مختلف از آن سو استفاده نکنید. بدترین رفتار این است که سر آنها فریاد بکشید و با سگ‌ها بعد از اینکه رفتار ناشایستی انجام داده‌اند، با خشونت رفتار کنید. سگ‌ها فراموش می کنند که بابت چه‌کاری با خشونت مواجه شده‌اند.