گوشه گیری، انزوا و تنهایی ،از نظر تعریف به حالت نسبتاً پایداری که کودک در بیشتراوقات به تنهایی بازی کند ( در جمع هم بازیها و هم سالان ) گوشه گیری اجتماعی ( social withdrawal ) گفته می شود.

ذات و سرشتی بچه ها با یکدیگر متفاوت است. برخی از آنها معاشرتی تر و اجتماعی ترند اما بعضی منزوی و گوشه گیر بوده و بیشتر مایلند اوقات خود را با مادر سپری کنند.

علاوه بر مساله ی ذاتی بودن، بسیاری از کودکان اضطراب جدایی از مادر و دسته ای دیگر اضطراب اجتماعی دارند. در هر صورت این دو گروه، بیماری اضطراب دارند و مراجعه ی به موقع به روان پزشک می تواند بسیار سودمند باشد.

راهکار های زیر برای کودکان منزوی و غیر اجتماعی توصیه می شود

– در صورت مشاهده وابستگی شدید کودک به والدین، طوری که حتی لحظه ای از آنها جدا نشود و اصرار داشته باشد که حتما پیش پدر و مادرش بخوابد، توصیه می شود که به یک روان پزشک اطفال مراجعه شود.

– ترس و اظطراب کودک را درک کنید و بپذیرید که اضطرابش واقعی است و هرگز به خاطر جمع گریزی و عدم برقراری ارتباط با دیگران او را سرزنش نکنید. چون با این کار اعتماد به نفس کودک او را سلب می کنید و جمع گریزی را در او تشدید می کنید.

– او را با دیگر بچه هایی که روابط عمومی بالایی دارند، مقایسه نکنید.

– هنگامی که کودک در میهمانی دوستانی میابد و با آنها بازی می کند و از شما جدا می شود و یا شب را تنهایی در اتاق خودش می خوابد، او را تشویق کنید. تشویق شما می تواند بدون هیچ هزینه ای و فقط کلامی باشد؛ مثلا بگویید :”احسنت، چقدر رسا سلام دادی” “مامان بزرگ! سامان دیشب تنها روی تخت خودش خوابیده” و…

راههای جلوگیری از گوشه گیری کودکان

– توقع نداشته باشید کودکتان یک شبه و ناگهانی تغییر کند. از او به خاطر تلاش های کوچکش قدردانی کنید.

– اگر کودک مرتب از شما آویزان است و روی پاهای شما می نشیند، به او بگویید که می تواند کنار شما بنشیند نه روی زانوهایتان و اگر این کار را بکند، زمان برگشتن از میهمانی او را به پارک می برید.

– کودکان پسر را تشویق کنید که ارتباط بهتری با پدر خود برقرار کنند. مسلم است برای پسربچه 5 ساله ای که مدام با مادر است ارتباط بیشتر با پدر باعث می شود بتواند تطابق و همانندسازی بهتری با جنسیت خود برقرار کند و برای ایفای نقش مردانه آماده شود.

– شما نیز باید پس از اینکه مهارت های لازم را به کودک خود آموختید، اضطراب خود را کنترل کنید. به عنوان مثال، ممکن است نگران تردد کودک خود از خیابان باشید ولی نمی توانید تا سن 20 سالگی او را از خیابان رد کنید! پس باید به او این مهارت را بیاموزید، با وی آن را تمرین کنید و آرام آرام فرصت بدهید خودش به تنهایی آن را تجربه کند.